Ostatnie doniesienia medialne nie wróżą najlepiej dla organizacji przełożonych już o rok letnich Igrzysk Olimpijskich i Paraolimpijskich (z 2020 roku na przełom lipca i sierpnia 2021). Istnieje duże prawdopodobieństwo, że w związku z trzecią falą pandemii w Japonii nie odbędą się one wcale. Imprezy nie chcą również sami Japończycy, sondaże jasno wskazują obawę społeczeństwa przed tak dużym, międzynarodowym wydarzeniem w ich kraju.
Nie ma mowy o kolejnym przekładaniu Igrzysk, Japonia mogłaby je zorganizować dopiero w 2032 roku. Następnym krajem, w którym odbędą się letnie IO będzie Francja (Paryż 2024) a po nich impreza zawita do USA (Los Angeles 2028).
Niezależnie od tego czy wydarzenie w Tokio się odbędzie czy nie, to co zrobili Japończycy przy organizacji igrzysk zasługuje na ogromne uznanie. To mądry przykład dla całego świata sportu odpowiedzialności za klimat. Wiele z tych inicjatyw powinno zostać standardem przy organizacji tak dużych wydarzeń sportowych - wierzymy, że tak będzie.
Organizator wykonał szereg działań, które przyczyniły się do osiągnięcia w 100% neutralności klimatycznej a wiodąca zasada Tokio 2020 brzmi: "Bądźcie lepsi, razem - dla planety i ludzi”. Igrzyska w Japonii (pomimo przełożenia na inny rok komitet organizacyjny nie dokonał zmiany w oznaczeniu roku imprezy) mają na celu nie tylko zapewnienie zrównoważonej organizacji wydarzenia, ale mają także przyczynić się do realizacji 17 celów ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju (zachęcamy do zapoznania się z ich pełnym opisem: https://www.un.org.pl/).
Prace zostały podzielone na 5 głównych celów. Pierwszy z nich dotyczy zmian klimatycznych (w kierunku zerowej emisji dwutlenku węgla, wykorzystania odnawialnej energii elektrycznej do obsługi Igrzysk oraz wyposażenia obiektów w technologie oszczędzające energię).
Drugi cel został skupiony wokół zarządzania zasobami - zero marnotrawstwa, ponowne wykorzystanie lub recykling 99% zakupionych przedmiotów i towarów oraz tzw. operacja „BATON” (to skrót od „Building Athletes’ village with Timber of the Nation” czyli budowanie wioski olimpijskiej z drewna naturalnie rosnącego w Japonii). W ramach tej aktywności, społeczności z całego kraju „użyczą” lokalnie wyprodukowanego drewna do wykorzystania przy budowie obiektu nazwanego „Village Plaza”. Po zakończeniu igrzysk obiekt zostanie zdemontowany, a drewno zwrócone gminom do ponownego wykorzystania.
Trzeci cel dotyczy środowiska naturalnego i bioróżnorodności. W jego ramach projektowany jest recykling wody deszczowej w obiektach, zazielenianie ich w celu zachowania istniejących drzew i rodzimych gatunków.
Czwarty cel to uwzględnianie praw człowieka, godnej pracy i uczciwych praktyk biznesowych. Tu możemy zauważyć bardzo ciekawe działania skupione wokół celebracji różnorodności – np. inspirowanie gier integracyjnych dla każdego. Tokio 2020 zapewnia również uczciwe praktyki biznesowe, bez korupcji i antykonkurencyjnych umów. Wszystko to jest zgodne z wytycznymi ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka.
Piąty, ostatni wdrażany cel dotyczy zaangażowania, współpracy i komunikacji. Rozwijając jego założenie chodzi o stworzenie Igrzysk otwartych dla wszystkich przy udziale i współpracy całego społeczeństwa poprzez interakcje i szkolenia różnych stron, niezależnie od kraju i pokolenia. Postawiono bardzo mocno na edukację społeczeństwa – poprzez angażujące akcje czy projekty edukacyjne w szkołach.
Medale z recyklingu
Z ciekawszych aktywności organizatorów (w ramach działania powiązanego z piątym celem) należy wymienić narodową akcje zbiórki małych urządzeń elektronicznych (były to głównie stare lub uszkodzone telefony komórkowe).
Zbiórka została ogłoszona już w 2017 roku, Japończycy masowo oddawali swoje urządzenia z których odzyskano najcenniejsze kruszce (m.in. złoto) i to z nich wyprodukowano 5 tysięcy złotych, srebrnych oraz brązowych medali dla sportowców.
Zadbano również o wstążkę, kolory Tokio 2020 zostały do niej dodane dzięki bardziej przyjaznym dla środowiska włóknom poliestrowym pochodzącym z recyklingu chemicznego. Ostatecznie w ponad 18000 wystawionych w całej Japonii (dokładnie w 1618 miastach) specjalnych pojemnikach do zbiórki urządzeń zebrano do marca 2019 roku 28,4 kg złota (stanowiło to 93,7% celu), 3500 kg srebra (85,4% celu) oraz 2700 kg brązu (100% celu).
To co zrobili Japończycy próbowano już robić w 2010 podczas zimowych Igrzysk Olimpijskich i Paraolimpijskich w Vancouver. Wtedy również zbierano e-odpady, natomiast wykorzystano je w niewielkim procencie. Zdobywcy trzeciego miejsca (brąz) otrzymali medal, który zawierał tylko 1,11% materiałów pochodzących z recyklingu. Srebrne medale zawierały zaledwie 0,12% materiału pochodzącego z recyklingu. A w przypadku złota wartość ta wynosiła 1,52%.
Zostając jeszcze chwilę przy 2010 roku, w Vancouver oprócz medali próbowano wielu działań, które miały prowadzić imprezę w kierunku bycia bardziej „zielonym”. Celem organizatorów było zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 15% w porównaniu z dotychczasowymi działaniami. Dziewięć nowych budynków zbudowanych na Igrzyska ustanowiło nowy zielony standard dla każdego kompleksu budynków w Ameryce Północnej, czerpiąc ciepło z oceanu i systemów wydechowych, włączając w to tzw. „zielone dachy” i panele słoneczne. Po zakończeniu igrzysk wioska dla sportowców została przekształcona w budynki mieszkalne.
Wysiłki, aby zrealizować wszystkie te działania zostały jednak osłabione przez niesezonowo ciepłe warunki, które zmusiły organizatorów m.in. do samolotowego transportu śniegu potrzebnego do zorganizowania konkurencji (freestyle narciarski i snowboard). Ten przykład pokazuje jasno jak późno już jest na niektóre działania. Zmiany klimatu przeszkodziły w …ratowaniu klimatu.
Meble z tektury
Na IO Tokio 2020 blisko 60% miejsc w których odbywają się zawody będzie wykorzystywało istniejące już obiekty, co doprowadzi do szacunkowego zmniejszenia emisji dwutlenku węgla o 80 000 ton.
Ciekawym rozwiązaniem jest również zastąpienie drewnianych mebli tekturowymi. Okazało się, że są samo funkcjonalne, ale wykonano je w 100% z przetworzonej powtórnie tektury. Organizatorzy pomyśleli nie tylko o meblach, blisko 99% przedmiotów i towarów kupionych dla potrzeb zorganizowania sportowych konkurencji zostanie ponownie wykorzystanych lub poddanych recyklingowi. Promowany będzie również leasing oraz dzierżawa, głównie w zakresie specjalistycznych sprzętów czy infrastruktury IT.
Postawiono również mocno na transport publiczny, zapewniając go bezpłatnie KAŻDEMU, tym samym eliminując samodzielne podróże samochodami. Partnerem w tym zakresie został narodowy koncern motoryzacyjny Toyota. Firma dostarczy łącznie około 3700 produktów i/lub pojazdów mobilnych na potrzeby Igrzysk.
Większość, czyli prawie 90% oficjalnej floty pojazdów będzie zelektryfikowana. Pojazdy zelektryfikowane obejmują hybrydowe pojazdy elektryczne (HEV), pojazdy elektryczne z ogniwami paliwowymi (FCEV), takie jak Mirai napędzany wodorem, hybrydowe pojazdy elektryczne typu plug-in (PHEV), Prius PHV (znany jako Prius Prime na niektórych rynkach) oraz pojazdy elektryczne z bateriami (BEV), w tym APM (Accessible People Mover) i e-Palette, jak również TOYOTA Concept-i.
Wśród pojazdów zelektryfikowanych Toyota zapewni około 500 pojazdów FCEV i około 850 pojazdów BEV, co stanowi największą z dotychczasowych flot na Igrzyska.
Organizatorzy gwarantują, że 100% energii elektrycznej wykorzystywanej w trakcie rozgrywek będzie pochodzić ze źródeł odnawialnych, a także podejmą się dodatkowych działań, które zwiększą wysiłki na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych i zachęcą do zrównoważonego życia.
Niezależnie od tego czy Igrzyska w Tokio się odbędą mamy do czynienia z ogromnym przełomem jaki zobaczył świat sportu. Wiele z tych rozwiązań można wykorzystywać na innych wydarzeniach sportowych, które skupiają dużą ilość sportowców, organizatorów czy kibiców. Japonia wyznaczyła nowy standard, który powinien być w przyszłości kopiowany przez inne kraje. Dla dobra Planety i sportu.
Paweł Sławski - CEO All Hands Agency. Ma wieloletnie doświadczenie w pracy z mediami i działami marketingu, zarówno po stronie mediów, agencji oraz klienta.
