SDGs w 2022 roku - najważniejsze wnioski z raportu ONZ

9 min

7 lipca ONZ zaprezentowała swój najnowszy raport dotyczący SDGs (Sustainable Development Goals) dotyczących 2022 roku. Wydawane co roku raporty stanowią przegląd dotychczasowych wysiłków na rzecz osiągnięcia Celów Zrównoważonego Rozwoju. Przedstawiają wyniki realizacji Celów na całym świecie, pokazując poczynione postępy, a także obszary, w których potrzebne są dalsze działania. Raporty są przygotowywane przez Departament Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ, przy udziale organizacji międzynarodowych i regionalnych oraz systemu ONZ: agencji, funduszy i programów. Raporty uwzględniają również opracowania krajowych statystyków, ekspertów i badaczy akademickich. Według najnowszego raportu, kaskadowe i wzajemnie powiązane kryzysy zagrażają realizacji Agendy Zrównoważonego Rozwoju 2030 i zagrażają przetrwaniu ludzkości. Konfluencja kryzysów, zdominowana przez COVID-19, zmiany klimatyczne i konflikty zbrojne, mają dodatkowo negatywny wpływ na produkcę żywności i żywienie, zdrowie, edukację, środowisko, pokój i bezpieczeństwo oraz wpływają na wszystkie Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDGs).

W poniższym artykule przedstawiamy najważniejsze ustalenia z najnowszego raportu.

Cel 1: Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie

Najpierw COVID-19, a teraz wojna w Ukrainie, hamują postępy w walce ze skrajnym ubóstwem. W 2020 r. odsetek pracowników żyjących w skrajnym ubóstwie wzrósł po raz pierwszy od dwóch dekad. Ponad połowa bezrobotnych w krajach o wysokim dochodzie otrzymuje świadczenia pieniężne porównywalne z 1 procentem w krajach o niskim dochodzie. Liczba zgonów związanych z katastrofami wzrosła w 2020 r. sześciokrotnie, głównie w wyniku pandemii.

Cel 2: Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo

Konflikty, COVID-19, zmiany klimatyczne i rosnące nierówności w konsekwencji osłabiają bezpieczeństwo żywnościowe na całym świecie. Nadal niepokojąca jest niska wydajność pracy drobnych producentów żywności. Wcześniejsze powolne postępy w zakresie niedożywienia dzieci zostały prawdopodobnie jeszcze bardziej opóźnione przez pandemię i rosnący brak bezpieczeństwa żywnościowego.

Cel 3: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt

COVID-19 bezpośrednio i pośrednio doprowadził do śmierci prawie 15 milionów ludzi w ciągu pierwszych dwóch lat pandemii. Pandemia wywołała znaczny wzrost lęku i depresji, zwłaszcza wśród młodych ludzi. Poczyniono postępy w zakresie zdrowia matek i dzieci, ale należy zająć się rażącymi różnicami regionalnymi.

Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie

Przedłużające się zamknięcie szkół zwiększyło ryzyko, że dzieci nie wrócą do szkoły. COVID-19 rzucił cień na i tak już fatalny obraz wyników nauczania. Zakorzenione nierówności w edukacji tylko pogorszyły się w czasie pandemii. Kraje poprawiają jakość szkół po ich ponownym otwarciu, ale wsparcie psychospołeczne dla uczniów jest często pomijane.

Cel 5: Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt

Świadomość przemocy wobec starszych kobiet rośnie, ale dane na ten temat są nadal ograniczone. Małżeństwa dzieci i okaleczanie żeńskich narządów płciowych są stałymi naruszeniami praw człowieka, które hamują postępy dziewcząt i kobiet. Postęp w dostępie kobiet do stanowisk kierowniczych, zarówno w sferze politycznej, jak i gospodarczej, pozostaje powolny. W wielu krajach kobiety nadal nie mają prawnego prawa do autonomii własnego ciała. Ochrona praw kobiet do ziemi i własności ma jeszcze przed sobą długą drogę. Konieczny jest przyspieszony postęp w dostosowywaniu finansowania publicznego do celów związanych z równością płci.

Cel 6: Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi

Osiągnięcie celów dotyczących wody pitnej, warunków sanitarnych i higieny do 2030 r. będzie wymagało czterokrotnego zwiększenia tempa postępów. Światowe tereny podmokłe są tracone w alarmującym tempie; nadszedł czas, aby je chronić i odtwarzać na masową skalę. Wczesna naprawa zanieczyszczeń wody będzie wymagała aktywnego monitoringu, którego tak bardzo brakuje w najbiedniejszych krajach. Napięcie zasobów wodnych w Afryce Północnej i Azji Zachodniej jest już na niebezpiecznym poziomie. Większość krajów nadal nie zawarła umów o współpracy w zakresie wspólnych zasobów wodnych, co stanowi potencjalne źródło konfliktów.

Cel 7: Zapewnić wszystkim dostęp do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie

Postępy w elektryfikacji uległy spowolnieniu, a wyzwaniem jest dotarcie do osób, do których najtrudniej dotrzeć. W krajach najsłabiej rozwiniętych konieczne są wzmożone wysiłki w celu przyspieszenia dostępu do czystych paliw kuchennych i technologii. Osiągnięcie globalnych celów w zakresie energii i klimatu będzie wymagało znacznego przyspieszenia wdrażania odnawialnych źródeł energii, przy jednoczesnej mobilizacji ogromnych środków finansowych. Cel dotyczący globalnej efektywności energetycznej pozostaje w zasięgu ręki, ale tylko w przypadku znacznych inwestycji na systemową skalę. Międzynarodowe finansowanie publiczne energii odnawialnej uległo spowolnieniu jeszcze przed pandemią, pomimo coraz pilniejszego charakteru zmian klimatu.

Cel 8: Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi

Różne czynniki, w tym wojna na Ukrainie, nadal utrudniają solidne ożywienie gospodarcze. Pandemia spowodowała zmienne zmiany w wydajności pracy, które najbardziej dotknęły małe firmy i najbiedniejsze kraje. Ożywienie na rynku pracy pozostaje niepewne. Dla wielu pracowników wysiedlonych na początku pandemii nieformalne zatrudnienie nie było możliwe. Rosnące ubóstwo i zaburzenia związane z pandemią zmuszają miliony dzieci do pracy. Szkolenie, edukacja i zatrudnienie młodzieży uległy ogromnym utrudnieniom, przy czym kobiety stoją przed największymi wyzwaniami.

Cel 9: Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność

Produkcja w krajach lepiej rozwiniętych odbiła się od dna, pozostawiając w tyle kraje najsłabiej rozwinięte. Miejsca pracy w przemyśle wytwórczym nie odzyskały poziomu utraconego w czasie pandemii. Branża pasażerskich linii lotniczych wciąż walczy o odzyskanie katastrofalnych strat. Brak kredytów lub innego wsparcia zadał śmiertelny cios wielu małym gałęziom przemysłu. Branże wykorzystujące zaawansowane technologie okazują się znacznie bardziej odporne na kryzysy niż ich odpowiedniki wykorzystujące słabsze technologie. Większość ludności świata jest objęta sygnałem mobilnej sieci szerokopasmowej, ale nadal istnieją martwe punkty.

Cel 10: Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami

Wojna na Ukrainie zwiększa i tak już rekordową liczbę uchodźców na świecie. Duża liczba migrantów straciła w zeszłym roku życie na zdradliwych niekiedy szlakach migracyjnych. COVID-19 spowodował wzrost względnego ubóstwa w wielu krajach, ale inne kraje przełamały ten trend. Pandemia spowodowała wzrost nierówności w dochodach, zagrażając dwóm dekadom stałego postępu. Dyskryminacja jest nadal powszechna, a kobiety i osoby niepełnosprawne są szczególnie zagrożone. Udział pracowników w dochodzie narodowym zmniejsza się, co pogłębia nierówności dochodowe.

Cel 11: Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu

Aby nikt „nie pozostał w tyle”, trzeba będzie skupić się na miejskich slumsach, w których mieszka 1 miliard ludzi. Jakość powietrza jest obecnie monitorowana w rekordowej liczbie miast, ale na całym świecie nadal nie spełnia ona norm. Tylko około połowa mieszkańców miast na świecie ma wygodny dostęp do transportu publicznego. W miarę jak miasta się rozrastają, narasta długotrwały problem stałych odpadów komunalnych. Otwarte przestrzenie publiczne w zatłoczonych obszarach miejskich odgrywają istotną rolę w życiu społecznym i gospodarczym, ale nie są powszechnie dostępne. Więcej samorządów lokalnych przyjmuje strategie zmniejszania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, ale obecnie potrzebne jest szersze podejście do zarządzania ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi i klimatem.

Cel 12: Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji

Rosnąca zależność od zasobów naturalnych skierowała Ziemię na niezrównoważony kurs. Zbyt wiele żywności jest tracone lub marnowane - w każdym kraju, każdego dnia. Ogromna większość światowych odpadów elektronicznych nie jest bezpiecznie zagospodarowywana. W krajach rozwijających się energia odnawialna nabiera rozpędu, ale najbiedniejsze i najbardziej pokrzywdzone kraje pozostają w tyle. Potrzeba więcej wysiłku, aby w pełni włączyć zrównoważony rozwój i globalne obywatelstwo do krajowych systemów edukacyjnych.

Cel 13: Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom

Rosnące globalne emisje gazów cieplarnianych powodują rekordowe temperatury i bardziej ekstremalne zjawiska pogodowe. Emisje z paliw kopalnych ponownie osiągnęły rekordowy poziom w 2021 roku, niwelując spadki związane z pandemią. Finansowanie klimatu to zaledwie ułamek tego, co według ONZ jest potrzebne, aby zapobiec najgorszym scenariuszom.

Cel 14: Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony

Rosnące zakwaszenie ogranicza zdolność oceanu do łagodzenia zmian klimatycznych. Rozprzestrzenianie się plastiku, spływanie substancji odżywczych i innych form odpadów zabija życie morskie. Ogromne obszary oceanu są pod ochroną, ale nadal potrzebne są bardziej intensywne działania. Światowe zasoby rybne są nadal zagrożone, chociaż droga do zrównoważonego rozwoju jest jasna i możliwa do osiągnięcia. Presja na zasoby rybne zmniejsza wkład zrównoważonego rybołówstwa we wzrost gospodarczy w niektórych regionach. Konieczne są przyspieszone działania w celu wsparcia rybaków prowadzących działalność na małą skalę, z których wielu upadło w wyniku pandemii.

Cel 15: Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej

Obszar lasów na świecie nadal się kurczy, głównie z powodu ekspansji rolnictwa. Globalne wysiłki na rzecz promowania dostępu do zasobów genetycznych i podziału korzyści z nich płynących nabierają tempa. Ryzyko wyginięcia gatunków nadal rośnie i jest największe w Azji i małych rozwijających się państwach wyspiarskich. Prawie połowa obszarów uznanych za kluczowe dla światowej różnorodności biologicznej jest objęta ochroną, chociaż w czterech regionach postępy są niewielkie. W krajowych procesach planowania w coraz większym stopniu uwzględnia się wartość różnorodności biologicznej; postępy są jednak zbyt wolne.

Cel 16: Promować pokojowe i inkluzywne społeczeństwa, zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje, sprzyjające włączeniu społecznemu

Ludność cywilna nadal ponosi ciężar gwałtownych konfliktów, a rekordowa liczba osób została przymusowo przesiedlona. Monitorowanie jest kluczem do ograniczenia nielegalnego handlu bronią strzelecką, ale należy je wzmocnić poprzez lepszą współpracę globalną. Około jedna trzecia ludności świata - w większości kobiety - twierdzi, że nie czuje się bezpiecznie, spacerując samotnie w nocy po swoich lokalnych dzielnicach. Malejące wskaźniki zabójstw nadal odzwierciedlają silne różnice między płciami. Usprawnione i przejrzyste procesy biznesowe mogą pomóc w ograniczeniu korupcji, która występuje w każdym regionie.

Cel 17: Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju

Oficjalna pomoc na rzecz rozwoju osiągnęła nowy wysoki poziom, w dużej mierze dzięki pomocy związanej z COVID, ale nadal nie osiąga wyznaczonego celu. Znaczenie danych i statystyk dla prawidłowego podejmowania decyzji nigdy nie było bardziej oczywiste, ale finansowanie tego sektora uległo stagnacji. Pandemia zwiększyła dodatkowo obciążenie długiem krajów o niskich i średnich dochodach. Dzięki pandemii nastąpił gwałtowny wzrost wykorzystania Internetu, chociaż biedniejsze regiony nadal pozostają w tyle. W 2021 r. nastąpił silny wzrost globalnych bezpośrednich inwestycji zagranicznych, ale przepływy do krajów najuboższych wykazały jedynie niewielki wzrost. Przepływy przekazów pieniężnych do krajów ubogich pozostają na wysokim poziomie, do czego przyczynia się silna aktywność gospodarcza i poziom zatrudnienia w wielu krajach przyjmujących.

Pełny raport do ściągnięcia pod tym linkiem